ABC podatku od nieruchomości

Co podlega podatkowi od nieruchomości i kto go opłaca?

Podatek od nieruchomości dotyczy wszystkich gruntów - za wyjątkiem rolnych i leśnych - budynków i ich części, mieszkań i lokali z księgą wieczystą oraz budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Obowiązek zapłaty podatku spoczywa na ich właścicielu, ale też na użytkowniku wieczystym lub posiadaczu samoistnym (każdy z nich używa nieruchomości jak właściciel choć formalnie nim nie jest) oraz, w niektórych przypadkach, posiadaczu zależnym, który zarządza nieruchomością będącą własnością Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego.

Zwolnienia z podatku od nieruchomości

Ustawa o opłatach i podatkach lokalnych wyróżnia kilkanaście przypadków, w których możliwe jest zwolnienie z opłacenia podatku od nieruchomości. Jest to możliwe, gdy:

• budynki gospodarcze lub ich części służą działalności leśnej lub rybackiej, są częścią gospodarstwa rolnego i służą działalności rolniczej bądź zostały zajęte na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej,
• grunty i budynki są wpisane do rejestru zabytków, pod warunkiem ich utrzymania i konserwacji,
• grunty, budynki lub ich części są zajęte wyłącznie na potrzeby prowadzenia przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu, z wyjątkiem wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej,
• grunty są zajęte trwale na obozowiska i bazy wypoczynkowe dzieci i młodzieży,
• grunty są położone na obszarach objętych ochroną, a budynki i budowle trwale związane z gruntem, które znajdują się w parkach narodowych lub rezerwatach przyrody, służą bezpośrednio i wyłącznie osiąganiu celów związanych z ochroną przyrody,
• są położone na terenie rodzinnego ogrodu działkowego i obejmują grunty, altany działkowe i obiekty gospodarcze o powierzchni zabudowy do 35 m2 oraz budynki, które stanowią infrastrukturę ogrodową, w rozumieniu ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych – z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

To tylko wybór ze wszystkich pozycji objętych zwolnieniem, które można znaleźć w Ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych.

Jak obliczyć wysokość podatku od nieruchomości?

Wartość podatku od nieruchomości zależy od powierzchni budynku bądź gruntu oraz lokalnej stawki podatkowej, uchwalanej indywidualnie przez każdą gminę. Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych wskazuje górne granice stawek, które każdego roku precyzuje Ministerstwo Finansów. W roku 2020 wynoszą one od 0,50 zł  za 1 m² powierzchni gruntu zajętej na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego, aż po 23,90 zł od 1 m² powierzchni użytkowej budynku lub jego części związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Rada gminy może różnicować wysokość stawek dotyczących gruntów dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności ich położenie, rodzaj prowadzonej działalności, typ zabudowy, przeznaczenie i sposób wykorzystywania gruntu. Podobnie jest w przypadku stawek od budynków lub ich części. W tym wypadku zróżnicowanie również ma związek z lokalizacją nieruchomości i sposobem jej wykorzystywania, jak również z rodzajem zabudowy, jej stanem technicznym oraz wiekiem budynków, od których odprowadzany jest podatek.

Deklaracje podatkowe na podatek od nieruchomości: osoby fizyczne i prawne

By opłacić podatek od nieruchomości, jej właściciel lub użytkownik musi złożyć stosowną deklarację. Jako osoba fizyczna składasz deklarację IN-1, którą musisz przedstawić w stosownym urzędzie w ciągu 14 dni od dnia, gdy kupiłeś nieruchomość, zacząłeś z niej korzystać na prawach właściciela, uzyskałeś prawo do użytkowania wieczystego lub też gdy nastąpiła zmiana wysokości podatku w związku z powiększeniem lub uszczupleniem nieruchomości.

Natomiast osoby prawne, takie jak przedsiębiorstwa, spółki czy banki, składają deklarację DN-1. Należy ją przedstawić w terminie do 31 stycznia danego roku podatkowego. Jeśli jednak obowiązek podatkowy powstał po tym terminie, właściciel musi złożyć deklarację w ciągu 14 dni od powstania obowiązku podatkowego.

Obie deklaracje podatkowe należy złożyć w gminie, na terenie której znajduje się nieruchomość, u stosownego organu, tj. wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Można to zrobić osobiście, w stosownym urzędzie, lub skorzystać z opcji złożenia deklaracji podatkowej online. Tego typu usługi dla samorządów, innych podmiotów prawnych, ale też osób fizycznych oferuje na przykład serwis Przyjazne Deklaracje. Złóż deklarację DN-1 online i sprawdź, jak szybko i łatwo można rozliczyć się z podatku od nieruchomości przez internet.

Spłata podatku od nieruchomości

Sposób zapłaty wyliczonego podatku nieruchomości również zależy od typu płatnika. Jako osoba fizyczna musisz go spłacić w czterech proporcjonalnie rozłożonych ratach, do 15 dnia marca, maja, września i listopada danego roku podatkowego. Natomiast w przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej (mowa o spółkach różnego typu, w tym cywilnych), w tym również samorządów, podatek trzeba opłacać co miesiąc, konkretnie do 15 dnia, za wyjątkiem stycznia, w którym termin spłaty upływa ostatniego dnia miesiąca.

Jeśli w obu wypadkach kwota wyliczonego podatku nie przekracza 100 złotych, należy zapłacić go jednorazowo, w pierwszej racie, przelewem lub gotówką w odpowiedniej kasie.